Czy w Polsce nadal silny jest antysemityzm? Kto zajął tradycyjne miejsce Romów, jeśli chodzi o najwyższy poziom antypatii ze strony Polaków? Kogo z kolei najbardziej lubimy? I co wiemy o zjawisku antypolonizmu i innych formach niechęci wobec Polaków? Naukowcy z UW interpretują najnowsze badania IBRiS.  

W przedpremierowym odcinku podcastu Forum IBRiS  rozmawiamy o relacjach Polaków z innymi narodami – o polskich sympatiach i resentymentach. Gośćmi Estery Flieger są dr hab. Karolina Hansen i profesor UW Michał Bilewicz – oboje z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego.

Posłuchaj podcastu: 

Polacy lubią samych siebie

Z przeprowadzonego w marcu badania IBRiS dla WP.PL  wynika, że zdecydowana większość Polaków – aż 83 procent – ma pozytywny stosunek do swojego własnego narodu.  – To mnie najbardziej zdziwiło. Jeżeli spytać Polaków w otwartym pytaniu o ich cechy, podają wiele tych negatywnych – komentuje wyniki badań dr hab. Karolina Hansen.  

Pozytywny stosunek do własnego narodu badani deklarują bez względu na to, którą opcję polityczną popierają (wyborcy Zjednoczonej Prawicy: 90 procent, opozycji 80 procent). Może więc środowiska liberalne i lewicowe, bagatelizują np. uczucia, jakie może wywołać określenie „polskie obozy”? Bo rzeczą zupełnie naturalną dla Polaków jest potrzeba godnościowa i dbanie o narodowy wizerunek? 

– Polacy są pod tym względem mocno przewrażliwieni, przywiązują o wiele większą wagę do własnego wizerunku niż ma to realne znaczenie dla świata

– nie zgadza się dr hab. Michał Bilewicz, prof. UW. 

Naukowcy opowiadają nam o własnych badaniach – dotyczących zjawisk antypolonizmu i niechęci do Polaków u innych nacji oraz skomplikowanych relacji Polaków z Izraelczykami i Izraelczyków z Polakami.  Z naukowcami z Centrum Badań nad Uprzedzeniami rozmawiamy również o tym, czy na stosunek do Niemców może wpłynąć budowana w ostatnich latach przez media publiczne i prorządowe narracja antyniemiecka, oparta o rachunek historycznych krzywd? 

Niemcy, Amerykanie i polska polityka

-W badaniu IBRiS widzimy, że w tym obszarze są największe różnice pomiędzy wyborcami PiS, a opozycji – odnotowuje prof. Bilewicz. Pozytywny stosunek do Niemców deklaruje 27 procent badanych, którzy głosują na koalicję rządzącą, podczas gdy wśród wyborców opozycji wskaźnik ten wynosi 75 procent. Dr hab. Michał Bilewicz wyraża zaniepokojenie innymi badaniami, w których spadł poziomu akceptacji dla Niemców, jako cudzoziemców, którzy mogliby zamieszkać w Polsce.

A za co uwielbiamy Amerykanów? Aż 62 procent badanych ma do nich pozytywny stosunek. Czy w 2021 roku to wciąż efekt „amerykańskiego snu”? Wyniki nie zaskoczyły dr. hab. Karoliny Hansen:

– To kraj, do którego aspirujemy, a przynajmniej do tych, którym dobrze się tam powodzi, nie zwracając przy tym uwagi, że dużej części amerykańskiego społeczeństwa dotyka szereg problemów

– mówi Hansen. Dr hab. Michał Bilewicz zastanawia się zaś, czy wraz z końcem globalnej hegemonii Stanów Zjednoczonej, zmieni się poziom sympatii Polaków do Amerykanów. 

Podcastu możesz też posłuchać tutaj:

SOUNDCLOUD

APPLE PODCASTS

Tekst: Estera Flieger