„Tak prowadzona narracja geopolityczna odpowiada na pewne atawistyczne lęki przed wojną i zagrożeniem, a to jedna z przyczyn, dla której szeroka widownia, zwłaszcza po wybuchu wojny w Ukrainie, zaczęła interesować się polityką międzynarodową” – do książki Piotra Zychowicza i Jacka Bartosiaka „Nadchodzi III wojna światowa”, w rozmowie z Esterą Flieger, odnosi się dr hab. Łukasz Fyderek, politolog, analityk spraw międzynarodowych, ekspert ds. Bliskiego Wschodu, specjalizujący się w problematyce państw autorytarnych.

POSŁUCHAJ PODCASTU

 

W Forum IBRiS pytamy autora tekstu „Awatary geopolityki” („Znak”, październik 2022) dlaczego tak popularne stały się kanały na YouTubie poświęcone geopolityce.

Rozmówca Forum IBRiS zauważa, że z jednej strony „geopolityczną gawędę” cechuje upraszczanie złożonej materii stosunków międzynarodowej, z drugiej zajmujący i elokwentny sposób opowiadania, który odwołuje się do leków, obaw, nadziei, społeczeństwa. Zwraca także uwagę na znaczenie mediów społecznościowych dla popularyzacji tego rodzaju treści.

„Drabina eskalacyjna” czy „piwot” to hasła znane każdemu, kto choć raz zetknął się z twórczością np. Jacka Bartosiaka i Piotra Zychowicza. „Język jest sprytnym zabiegiem, który buduje wspólnotę. Zwiększa autorytet osoby mówiącej, ale daje także poczucie wspólnoty z grupą osób, które wiedzą czym jest np. drabina eskalacyjna” – dr hab. Łukasz Fyderek analizuje język, którym posługują się geopolitycy-amatorzy na YouTubie. “Książka nabiera charakteru symboli statusu czy przynależności do danej grupy” – kontynuuje badacz.

Geopolityczna gawęda czy akademicki wywód?

„Można znaleźć tam niemal każdą prognozę przyszłości wydarzeń międzynarodowych, bo ta gawęda jest bardzo niespójna, zarówno warstwie opisowej tego, co dzieje się teraz, jak i w tej, która dotyczy tego, co robić” – rozmówca Forum IBRiS zauważa przy tym, że pytania zadawane przez Bartosiaka i Zychowicza stymulują debatę publiczną, choć oni sami udzielają na nie odpowiedzi, które są niekonsekwentne: niektóre z filmików czy tekstów przeczą sobie, czego przykłady w rozmowie z Forum IBRiS podaje ekspert.

Czy profesor ma szansę z geopolitykiem-influencerem? Dr hab. Łukasz Fyderek jest jednak optymistą: „Bartosiak i Zychowicz przetarli pewien szlak. Wielu naukowców i ośrodków akademickich zostało wyrwanych z poczucia, że wszystko jest jak dawniej i uświadomiło sobie, że należy wyjść ze strefy komfortu i prezentować swoje treści w nowej formie”.